Z gazu rozweselającego korzystają nie tylko lekarze dentyści. Na Wyspach Brytyjskich sięgają po niego także ludzie nie mający nic wspólnego z medycyną. Rocznie notuje się 470 tysięcy przypadków używania gazu jako środka, który wprawia w stany euforyczne. W związku z tym, władze myślą o ograniczeniu dostępu do podtlenku azotu.
Jest to uzasadnione ponieważ od 2006 – 2012 roku w wyniku nieuzasadnionego korzystania ze specyfiku zmarło 17 osób. Długotrwała inhalacja prowadzi do znacznych redukcji poziomu witaminy B12, może to prowadzić do anemii oraz nieodwracalnych zmian w systemie nerwowym człowieka. Jedna z brytyjskich partii wprowadziła w swoim programie wyborczym zapis, który po prowadzeniu ma zakazać sprzedaży tego środka.
Gaz rozweselający – co to takiego?
Wzór: N2O – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków azotu, w którym azot jest na formalnym stopniu utlenienia I. W rzeczywistości atomy azotu są nierównocenne i związek ten można uznawać za azotek i tlenek azotu(V). Podtlenek azotu stosuje się do znieczulania anestezjologicznego (tzw. gaz rozweselający). Należy on do głównych gazów cieplarnianych.
W temperaturze pokojowej jest to bezbarwny, niepalny gaz o słabej woni i słodkawym smaku. Temperatura topnienia wynosi −91 °C, temperatura wrzenia −88 °C.
Zastosowanie gazu rozweselającego
Podtlenek azotu jest powszechnie wykorzystywany jako jeden ze składników znieczulenia ogólnego złożonego, a także (głównie na Zachodzie) do znieczulenia w stomatologii. W mieszaninie z tlenem w stężeniu do 70% jest nośnikiem innych ogólnych środków anestetycznych (sam ma słabe działanie znieczulające). Stosuje się go również w połączeniu z dożylnymi lekami znieczulającymi, opioidami i lekami zwiotczającymi (podtlenek azotu praktycznie nie działa zwiotczająco na mięśnie). Ma silne działanie nasenne. MAC dla podtlenku azotu wynosi 104% co oznacza, że nie może być stosowany samodzielnie do znieczulenia chirurgicznego. Wykazuje niewielkie właściwości euforyzujące, z tego powodu jest nazywany gazem rozweselającym.
Podtlenek azotu bardzo szybko i dobrze wchłania się z płuc do tkanek organizmu. Wykazuje niską rozpuszczalność we krwi oraz minimalny stopień metabolizowania (poniżej 0,004%), po zaprzestaniu podawania jest więc szybko usuwany przez płuca w postaci niezmienionej.
Bardzo ciekawym faktem dotyczącym tego gazu jest zmniejszanie się tolerancji organizmu na tę samą dawkę – w przeciwieństwie do większości narkotyków, po dłuższym używaniu N2O, zmniejszona dawka może dać taki sam efekt jak na początku.
Gaz w sotmatologii
Sedacja wziewna N2O jest wskazana u osób, które odczuwają paniczny strach przed zabiegami stomatologicznymi. Sedacja pozwala na ograniczenie dyskomfortu, np. w czasie pobierania wycisków. Stosowana u dzieci pozwala zwłaszcza na wykonanie koniecznych zabiegów, których nie udałoby się przeprowadzić skutecznie bez znieczulenia ogólnego.
Studio Uśmiechu MM Dent
Źródło: opracowanie własne na podstawie min wikipedia.